Αν ανατρέξει κανείς στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων την τελευταία δεκαετία θα διαπιστώσει συχνά πυκνά φιλόδοξα σχέδια των εκάστοτε υπουργών και υφυπουργών Οικονομικών για να «πιάσουν τον ΦΠΑ».
Δείτε επίσης....
Λίγους μήνες αργότερα αποδεικνύεται κυνήγι φαντασμάτων. Μόνο που το «φάντασμα» δεν είναι ο ΦΠΑ αλλά το σχέδιο για την είσπραξή του.
Τώρα είναι η εποχή για ένα ακόμη φιλόδοξο σχέδιο. Το ελληνικό Δημόσιο χάνει 6,6 δισ. ευρώ από ΦΠΑ σε ετήσια βάση και η νέα κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη να αυξήσει την εισπραξιμότητά του προκειμένου να αποφύγει νέα δημοσιονομικά μέτρα.
Το σχέδιο το οποίο επεξεργάζεται ομάδα στελεχών του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη βασίζεται στην παροχή κινήτρων στους φορολογουμένους προκειμένου να πληρώνουν κάθε συναλλαγή τους με πλαστικό χρήμα. Οχι μέσω πιστωτικών αλλά μέσω χρεωστικών καρτών συνδεδεμένων με τους λογαριασμούς μισθοδοσίας τους ή με έναν λογαριασμό καταθέσεων.«Αν περνούν όλες οι συναλλαγές μέσα από τις τράπεζες θα έχει γίνει το πρώτο βήμα» σχολιάζει στέλεχος που μετέχει στη διαδικασία εκπόνησης του σχεδίου.
ΚΙΝΗΤΡΑ. Για να πειστεί ο φορολογούμενος να χρησιμοποιεί κάρτες αντί για μετρητά, η φιλοσοφία αυτή τη φορά είναι διαφορετική. Οχι ποινή και πρόστιμα αν δεν πληρώσεις με κάρτα, αλλά ισχυρά κίνητρα για να πληρώνεις μόνο με κάρτα.Το σχέδιο προβλέπει κλιμακωτή επιστροφή κεφαλαίου για κάθε συναλλαγή. Στα σουπερμάρκετ, όπου οι αποδείξεις εκδίδονται ανελλιπώς, το κίνητρο για τη χρήση κάρτας θα είναι περιορισμένο. Στον υδραυλικό όμως, στον ηλεκτρολόγο, στον γιατρό και γενικότερα - για να μην αδικούμε κανέναν επαγγελματικό κλάδο - σε τομείς όπου είναι πιο εύκολο να γίνει συναλλαγή του τύπου «30 χωρίς απόδειξη, 50 με απόδειξη», η πληρωμή με κάρτα θα δίνει επιστροφή κεφαλαίου για παράδειγμα 10%. «Κόπηκε απευθείας το ενδεχόμενο να μπει ο φορολογούμενος στο παζάρι για την έκδοση απόδειξης ή μη» μας λέει ο συνομιλητής μας.Η εύλογη ερώτηση σε αυτό το επίπεδο συζήτησης του σχεδίου είναι απλή: «Μα καλά, θα έρθει ο υδραυλικός στο σπίτι για να φτιάξει το πλυντήριο και θα έχει μηχανάκι POS για να τον πληρώσω με κάρτα;». Υποχρεωτικά όλοι όσοι παρέχουν υπηρεσίες ή πωλούν αγαθά θα πρέπει να έχουν μηχανάκια POS, είναι η απάντηση. Μάλιστα στην κυβέρνηση αναζητούν κοινοτικά κονδύλια και ισχυρίζονται ότι έχουν βρει πηγές χρηματοδότησης ώστε να μην υπάρξει επιβάρυνση για την απόκτηση POS από όλους. Μηχανάκια για κάρτες, λοιπόν, ακόμα και στα καφενεία του χωριού, παντού. Και κάρτες; Για όλους.Η αρχή σχεδιάζεται να γίνει από τη μισθοδοσία των δημοσίων υπαλλήλων. Ούτως ή άλλως, όλοι πληρώνονται μέσω τραπεζών. Ολοι, αν δεν έχουν, θα αποκτήσουν χρεωστικές κάρτες με ελάχιστη χρέωση ανά συναλλαγή (της τάξης των 25 λεπτών). Στη συνέχεια όλοι οι φορολογούμενοι. Χωρίς ποινή αν δεν χρησιμοποιούν την κάρτα τους, αλλά με ισχυρό κίνητρο να το κάνουν. Με την εκκαθάριση της φορολογικής τους δήλωσης θα «εξαργυρώνουν» την επιστροφή κεφαλαίου που θα έχουν κερδίσει κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ. Με τα κίνητρα για τη χρήση πλαστικού χρήματος η κυβέρνηση θέλει να αλλάξει τη φιλοσοφία πληρωμών των Ελλήνων. Στη συνέχεια σχεδιάζεται το επόμενο βήμα, διότι το πρόβλημα με τον ΦΠΑ δεν είναι να γνωρίζεις ότι κάποιοι κλέβουν 6,5 δισ. ευρώ τον χρόνο, αλλά πώς θα τα εισπράξεις. «Το θέμα είναι να μη φθάνει καθόλου στα χέρια του επαγγελματία ο ΦΠΑ. Από τον καταναλωτή να πηγαίνει απευθείας στο Δημόσιο» τονίζει υπουργός του οικονομικού επιτελείου.Σε επόμενη φάση, λοιπόν, σχεδιάζεται η δημιουργία δύο τραπεζικών λογαριασμών για τον κάθε επαγγελματία. Στον πρώτο λογαριασμό μπαίνει το καθαρό ποσό της συναλλαγής, στον δεύτερο, έναν κλειστό λογαριασμό ΦΠΑ, μπαίνει μόνο ο ΦΠΑ. Ο επιχειρηματίας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει τα λεφτά του από τον πρώτο λογαριασμό, από τον δεύτερο όμως μπορεί να αποδώσει μόνο τον ΦΠΑ στο Δημόσιο ή να συμψηφίσει ΦΠΑ με άλλες συναλλαγές του.Γιατί δεν προχωρά ταυτόχρονα η παροχή κινήτρων για τη χρήση πλαστικού χρήματος και ο διαχωρισμός του ΦΠΑ; «Στην παρούσα συγκυρία καταλαβαίνουμε ότι για πολλές επιχειρήσεις η διαχείριση του ΦΠΑ κατά τη διάρκεια του μήνα είναι ζήτημα επιβίωσης» απαντούν αρμόδιες πηγές και προκρίνουν σταδιακή δέσμευση του ΦΠΑ μέσω τραπέζης.
ΣΧΕΔΙΑ ΣΤΑ ΧΑΡΤΙΑ. Τα κίνητρα για τη χρήση πλαστικού χρήματος έχουν συζητηθεί και τα προηγούμενα χρόνια. Οταν διακυβεύεται η είσπραξη 6-9 δισ. ευρώ τον χρόνο δικαίως θα αναρωτηθεί ο κοινός νους γιατί δεν προχωρούν ποτέ αυτά τα σχέδια. Ρωτήσαμε τον βουλευτή του Ποταμιού Χάρη Θεοχάρη με την ιδιότητα του πρώην γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων. «Πολιτική αδράνεια» η πρώτη εκδοχή, «μικροσυμφέροντα» η δεύτερη. Για το σχέδιο με τις κάρτες, η ουσία είναι ότι μέχρι τώρα δεν έγινε συγκροτημένη προετοιμασία. Σχέδια με ωραίους τίτλους για πρωτοσέλιδα, αλλά μετά τα σχέδια έμεναν απλά σχέδια.
Η Ελλάδα χάνει περίπου €6,6 δισ. τον χρόνο από ΦΠΑ
Από τα 26 κράτη-μέλη της ΕΕ το 2012, μόνο τέσσερα έχαναν περισσότερα έσοδα ΦΠΑ σε σχέση με την Ελλάδα. Λετονία, Λιθουανία, Σλοβακία και Ρουμανία είναι οι μόνες χώρες της ΕΕ με χειρότερες από τις ελληνικές επιδόσεις στην είσπραξη ΦΠΑ, καθώς χάνουν ακόμα και το 44% των ετήσιων προσδοκώμενων εσόδων από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας. Στον αντίποδα, το υπόδειγμα της Ολλανδίας: ετήσιες απώλειες ΦΠΑ μόνο 5% των εσόδων.Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (αφορούν το έτος 2012 και η μελέτη ολοκληρώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο) χάνει πάνω από 3 ευρώ για κάθε 10 ευρώ ΦΠΑ που θα έπρεπε να εισπράξει. Για την ακρίβεια, το 2012 το υπουργείο Οικονομικών δεν κατάφερε να εισπράξει 6,651 δισ. ευρώ από τα 20,364 δισ. ευρώ τα οποία θα έπρεπε να εισπράξει με βάση την κατανάλωση. Αν εισπράττονταν αυτά τα χρήματα δεν θα χρειαζόταν ούτε ΕΝΦΙΑ, ούτε έκτακτη εισφορά, ούτε τέλος επιτηδεύματος.Σε σχέση με έναν χρόνο πριν, το 2011, υπάρχει κάποια πρόοδος. Το 2011, το ελληνικό Δημόσιο έχασε έσοδα 9,185 δισ. ευρώ με το «έλλειμμα» ΦΠΑ στο 38% των συνολικών εσόδων.Πριν βιαστεί κάποιος να βγάλει συμπεράσματα περί συμμόρφωσης, μια ματιά στα στοιχεία του 2010 έρχεται να ανατρέψει τις εντυπώσεις. Τη χρονιά κατά την οποία η χώρα μπήκε στο Μνημόνιο, το ελληνικό Δημόσιο είχε χάσει 6,572 δισ. ευρώ ή το 29% των εσόδων από ΦΠΑ.Οι αιτίες για αυτά τα σκαμπανεβάσματα αποτελεσματικότητας στην είσπραξη θα πρέπει να αναζητηθούν και στους συντελεστές. Από το 2010 άρχισαν να αυξάνονται οι συντελεστές ΦΠΑ και όσο αυξάνονταν, η «κλοπή» ΦΠΑ αυξανόταν επίσης.
Από τους Ράμπο τουρίστες...Το σχέδιο «Αράχνη» του Γιάνη Βαρουφάκη είναι ελληνική πατέντα. Περιελήφθη στην τελευταία λίστα μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης προς το Eurogroup και έδωσε αφορμή για όχι και τόσο κολακευτικά σχόλια στον διεθνή Τύπο. Το σενάριο έχει ως εξής: το υπουργείο Οικονομικών προσλαμβάνει ωρομίσθιους ανέργους, φοιτητές, νοικοκυρές ακόμα και τουρίστες οι οποίοι θέλουν να συνδυάσουν το τερπνόν μετά του ωφελίμου κατά τις διακοπές τους στην Ελλάδα.Ολοι αυτοί, καλωδιωμένοι με συσκευές καταγραφής ήχου και εικόνας έχουν έναν και μοναδικό στόχο: προσποιούμενοι τους πελάτες να τσιμπήσουν όσους καταστηματάρχες ή επαγγελματίες δεν κόβουν αποδείξεις. Η ομάδα των Ράμπο κυνηγών αποδείξεων θα είναι ολιγομελής. Περίπου εκατό άτομα για ένα - δύο μήνες. Μετά θα αλλάξουν. Αλλοι τουρίστες, άλλοι φοιτητές, άλλοι άνεργοι, άλλες νοικοκυρές για να μην καίγονται. Το σχέδιο φαίνεται να αντλεί έμπνευση από τη δράση του αμερικανικού IRS με το σύστημα whistleblowers (τα καρφιά).
...στη λοταρία με τα μεγάλα δώραΗ ιδέα της λοταρίας αποδείξεων δεν είναι καθόλου καινούργια. Από το 2010 βρισκόταν στα συρτάρια του υπουργείου Οικονομικών. Επανήλθε στο προσκήνιο το 2013, έπειτα από σχετική πρόταση της Task Force. Επανεμφανίστηκε το φθινόπωρο του 2014 όταν περιελήφθη στο γνωστό e-mail Χαρδούβελη και εσχάτως στο e-mail Βαρουφάκη με τις προτάσεις μεταρρυθμίσεων της ελληνικής κυβέρνησης προς το Eurogroup.Αν θα προχωρήσει αυτή τη φορά, μένει να φανεί. Η ιδέα πάντως δεν είναι ελληνική πατέντα. Τη λοταρία αποδείξεων εφαρμόζουν χώρες όπως η Πορτογαλία, η Κίνα, η Μάλτα, η Σλοβακία και η Γεωργία. Στην Πορτογαλία, μάλιστα, η ενεργοποίηση του μέτρου πέρυσι απέδωσε αύξηση εσόδων από ΦΠΑ κατά 800 εκατ. ευρώ σε ένα εξάμηνο.O φορολογούμενος καλείται να συλλέξει αποδείξεις από συγκεκριμένους κλάδους (κομμωτήρια, εστιατόρια κλπ.), στέλνει με SMS ή μέσω e-mail τον αριθμό της απόδειξης στο υπουργείο Οικονομικών και ακολουθούν κληρώσεις χρηματικών ποσών ή δώρων (αυτοκίνητα Audi δίνει η Πορτογαλία).
Τα πειράματα 2010. «Μαζέψτε αποδείξεις, θα σας δώσω έκπτωση φόρου». Την ιδέα είχε παρουσιάσει ο τότε υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου. Οι φορολογούμενοι αν μάζευαν περισσότερες αποδείξεις από τις απαιτούμενες (10% του εισοδήματος) κέρδιζαν έκπτωση φόρου. Ολοι - ή η συντριπτική πλειοψηφία - δήλωσαν περισσότερες από τις απαιτούμενες αποδείξεις. Κανείς δεν ήλεγχε τις αποδείξεις. Οι επιστροφές φόρου εκτινάχθηκαν στα ύψη και το μέτρο των επιστροφών καταργήθηκε την επόμενη χρονιά. Μαζί άρχισε και το «ψαλίδι» στο αφορολόγητο.
2011. Φοροκάρτα ή αλλιώς κάρτα αποδείξεων. Τον Οκτώβριο η κάρτα αποδείξεων έκανε πρεμιέρα με μεγάλες προσδοκίες από το υπουργείο Οικονομικών. Οι φορολογούμενοι θα «περνούσαν» τις συναλλαγές τους μέσα από τη φοροκάρτα και το υπουργείο θα είχε άμεση εικόνα όλων των συναλλαγών. Οι προσδοκίες προσγειώθηκαν σε μια παταγώδη αποτυχία. Οι τράπεζες - οι οποίες είχαν αναλάβει το κόστος εκτύπωσης - έμειναν με εκατομμύρια φοροκάρτες στα αζήτητα. Το σχόλιο αρμόδιων παραγόντων του υπουργείου Οικονομικών τότε ήταν ότι το μέτρο «δεν επικοινωνήθηκε σωστά».
2013. Σύνδεση ταμειακών μηχανών με το Τaxis. Σε έγγραφο του τότε υφυπουργού Οικονομικών Γιώργου Μαυραγάνη προς τη Βουλή αναφερόταν ότι η εφαρμογή του μέτρου της ηλεκτρονικής σύνδεσης των ταμειακών μηχανών με το Τaxisnet και η μετάδοση στοιχείων σε βάση δεδομένων της Γενικής Γραμματείας Πληροφορικών Συστημάτων είναι στο στάδιο της επεξεργασίας. Οι σχετικές εγκύκλιοι μάλιστα για τον τύπο και τις προδιαγραφές των ταμειακών μηχανών είχαν εγκριθεί από τις αρμόδιες επιτροπές των Βρυξελλών. Το σχέδιο έμεινε στη φάση της «επεξεργασίας».
16/3/2015
Πηγή: www.tanea.gr